آن طور که مدیرعامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در جلسه‌ اخیر کمیسیون حمایت از تولید ملی عنوان کرده، طبق هدفگذاری صورت گرفته در وزارت صمت، از ابتدای دی امسال تا تیر سال آینده، جهش تولید در خودروسازی رخ خواهد داد که حاصل آن، رشد ۵۰ درصدی تیراژ است. محسن صالحی نیا اما این را هم گفته که بر اساس برنامه صمت، خودروسازان کشور در سال ۱۴۰۰ بالغ بر یک میلیون و ۳۵۰ هزار دستگاه انواع محصول را به تولید خواهند رساند.
با توجه به اظهارات معاون وزیر صمت و با فرض تولید ۹۰۰ هزار دستگاهی خودرو طی سال جاری، تیراژ خودروسازان در انتهای سال آینده ۴۵۰ هزار دستگاه معادل ۵۰ درصد بالا خواهد رفت. اما آیا این برنامه ریزی شدنی است؟ و اینکه چه فاکتورهایی برای تحقق آن نیاز خواهد بود؟ بدون شک اصلی ترین فاکتور برای تحقق تیراژ یک میلیون و ۳۵۰ هزار دستگاهی خودرو طی سال آینده، بهبود روند تامین قطعات از داخل و خارج است که ارتباط مستقیمی با لغو تحریم ها دارد.

طی حدودا دو سال و نیم گذشته و به دلیل تحریم، تامین قطعات به خصوص از خارج مختل شده و به کندی صورت می گیرد. نتیجه این اتفاق، اولا کندی تولید و ثانیا ظهور پدیده محصولات ناقص (خودروهای دارای کسری قطعه) بوده است. البته تامین قطعات از داخل نیز طی دوران تحریم به همواری قبل نبوده و نیست، زیرا قطعه سازان نیز با چالش تامین مواد اولیه و قطعات موردنیاز (به دلیل تحریم) مواجه اند و از آن سو به دلیل سیاست نرخگذاری دستوری، خودروسازان توانایی پرداخت سر وقت مطالبات آنها را ندارند. این موضوع (انباشت مطالبات قطعه سازان از خودروسازها) سبب شده توان تولید در صنعت قطعه پایین بیاید.

بنابراین اگر قرار است تولید خودروهای داخلی رشد ۵۰ درصدی را در سال آینده تجربه کند، ابتدا باید تحریم ها کنار بروند و در کنار آن، نرخگذاری دستوری نیز تعدیل یا لغو شود. در این بین، گویا وزارت صمت به بازگشت آمریکا به توافق هسته ای و برجام و لغو تحریم امیدوار است و از همین رو برنامه ای خوش بینانه را برای تولید خودر در ۱۴۰۰ چیده است. از سوی دیگر اما وزارت صمت خواب هایی نیز برای نرخگذاری دستوری خودرو دیده و بنا دارد مجوز لغو یا تعدیل این سیاست را از بالاسری ها بگیرد.

به نظر می رسد با وقوع این دو اتفاق (لغو تحریم و حذف نرخگذاری دستوری)، می توان به تولید یک میلیون و ۳۵۰ هزار دستگاهی خودرو در سال آینده امیدوار بود، در غیر این صورت، تحقق این برنامه امکانپذیر نیست.