واردات خودرو با گذشت بیش از پنج ماه از سال جدید، همچنان در بلاتکلیفی و ابهام گرفتار است؛ آیین‌نامه‌ای که دیرهنگام و در میانه جنگ ابلاغ شد و تعرفه‌ای که بعد از کش و قوس‌های بسیار سرانجام در ۲۹ مردادماه بار دیگر به تصویب هیات دولت رسید. بنابراین با وجود مشخص شدن ارز تخصیصی و آیین‌نامه اجرایی، این پرسش مطرح می‌شود که چرا هنوز سرنوشت ثبت‌سفارش‌ها برای ایرانیان خارج از کشور کماکان نامعلوم است؟
اخیرا رئیس کل گمرک ایران از ترخیص ۱۴ هزار و ۲۸۷ دستگاه خودروی سواری طی چهار ماه نخست امسال از گمرکات کشور خبر داده بود که البته این امر هم مربوط به ثبت‌سفارش‌های سال گذشته است. هرچند آماری که از سوی عسگری اعلام شده، نشانگر رشد ۴۰ درصدی ترخیص در چهار ماه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل است اما به گفته وی هنوز ۱۰ تا ۱۳ هزار خودرو در بنادر و گمرکات شهید رجایی و باهنر منتظر ترخیص هستند.

حالا رئیس کل گمرک ایران درباره آخرین اقدامات انجام‌شده برای واردات خودرو ایرانیان مقیم خارج از کشور و ثبت‌سفارش آنها، ضمن اشاره به اینکه هیچ مانعی بر سر این واردات وجود ندارد، گفته که بانک مرکزی موافق واردات است اما متهم این ماجرا را سازمان توسعه تجارت خوانده که هنوز ثبت‌سفارش را بر روی خودروهای خارجی باز نکرده است. اظهارات عسگری دو نکته مهم دیگر را دربرمی‌گیرد؛ یکی اینکه، واردات خودرو ایرانیان خارج از کشور متوقف نشده است و آیین‌نامه واردات خودرو برای این اشخاص مشخص شده، بنابراین هم قانون و هم آیین‌نامه اجازه واردات خودرو از طریق ایرانیان خارج کشور را به دولت می‌دهد.

اما نکته قابل تامل دیگری که در این بخش برای تسهیل واردات مانع ایجاد کرده، امکان ثبت‌سفارش است که به گفته معاون وزیر اقتصاد، موضوع این مصوبه واردات خودروهای بدون انتقال ارز است که ایرانیان دارای اقامت دائم خارج از کشور می‌توانند یک دستگاه خودرو با عمر کمتر از ۵ سال وارد کنند و این مصوبه در جریان است. بنابراین در شرایطی که بانک مرکزی موافق با واردات است، به نظر می رسد سازمان گمرک ایران معطل اظهارنظر مشخصی از سوی وزارت صمت مانده است.
با وجود بسته ماندن ثبت‌سفارش برای ایرانیان مقیم خارج، نگرانی که در این بین ایجاد شده این است که مهلت اجرای مصوبه واردات خودرو بدون انتقال ارز به اتمام برسد اما پاسخ عسگری در این باره این است که از آنجایی‌که که این مصوبه موضوع بودجه ۱۴۰۴ است، معمولا اینگونه مصوبات برای حوزه خودرو از سوی سیاستگذاران تمدید می‌شود و ضمن اینکه مصوبات دولت محدودیت زمانی ندارد.

واردات خودرو از ابتدای امسال در گیرودار بلاتکلیفی و ابهام گرفتار آمده و این در حالی‌است که سیاستگذاران این بخش در پشت پرده واژگان تکراری مثل قرعه‌کشی و اطلاعیه ثبت‌نام جا خوش کرده‌اند و پاسخ شفافی به سرگردانی بخش عرضه و تقاضای بازار نمی‌دهند. هرچند اخیرا اقدامات تسهیل گرایانه‌ای مثل کاهش تعرفه به میانگین ۱۰۰ درصد در آیین‌نامه جدید یا اختصاص ارز حاصل از صادرات خشکبار به واردات خودرو در دستور کار قرار گرفته اما بسته ماندن ثبت‌سفارش آن هم برای ایرانیان در آنسوی مرزها که می‌تواند به تعادل‌بخشی بازار کمک کند، به بلاتکلیفی در شرایط کنونی دامن زده است.
منبع: دنیای اقتصاد