به گزارش اقتصادنامه به نقل از تسنیم، تحقیقات نشان می‌دهد خطای انسانی با سهم ۵۲ درصد بیش‌ترین سهم از تصادفات جاده‌ای در ایران را به خود اختصاص می‌دهد. ناایمن بودن جاده‌ها ۲۰ درصد، عامل مشترک ۱۶ درصد و خودرو ۱۲ درصد از عوامل ایجاد تصادفات را به خود اختصاص می‌دهند.

نمودار زیر آمار و ارقام بهبود رتبه ایران در میزان تلفات رانندگی از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ را نشان می‌دهد که طبق تحقیقات یکی از عوامل اصلی آن به ارتقای کیفیت خودروهای داخلی مربوط می‌شود.

نسبت فوتی‌ها به یک میلیون دستگاه خودرو از حدود ۴۵۰۰ نفر در سال ۱۳۵۷ به ۵۱۶ نفر در سال ۱۴۰۱ کاهش یافته است. رتبه ایران در تلفات رانندگی از جایگاه هشتم دنیا در سال ۲۰۱۰ به جایگاه شصت و یکم در سال ۲۰۱۹ رسیده است.

با وجود ارتقای استانداردهای کیفی و ایمنی خودروهای داخلی طی سال‌های اخیر و خروج محصولات با پلتفرم‌های قدیمی از چرخه تولید، به دلیل عدم اسقاط خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده و غیرایمن (فرسودگی حدود ۴۷درصد ناوگان وسایل نقلیه کشور)، عدم اجرای دقیق معاینه فنی خودرو در کشور و نیز افزایش تردد وسایل نقلیه در سال‌های اخیر شاهد افزایش تعداد تلفات جاده‌ای در کشور طی دو سال اخیر بوده‌ایم.

البته در سال گذشته ۳۵ میلیارد تردد در شهرها و هفت میلیارد در جاده‌ها داشتیم که میزان افزایش تردد در جاده‌های کشور حدود شش درصد بوده است.

همچنین تعداد وسایل نقلیه در ایران از سه میلیون دستگاه در سال ۱۳۷۵ به حدود ۳۸ میلیون دستگاه در سال ۱۴۰۴ رسیده و کاهش حدود چهار هزار نفری تعداد کشته‌ها در یک میلیون نفر، روند کاهشی نسبت فوتی‌ها در مقایسه با روند افزایشی تعداد وسایل نقلیه را به تصویر می‌کشد.

هم‌چنین بررسی سهم عوامل مختلف در تصادفات حکایت از آن دارد که خطای انسانی با ۵۲ درصد بیش‌ترین سهم را به خود اختصاص می‌دهد. رتبه بعدی به ناایمن بودن جاده‌ها مربوط می‌شود که سهم ۲۰ درصدی در تصادفات دارد. عامل مشترک ۱۶ درصد از تصادفات را به خود اختصاص می‌دهد و وسیله نقلیه سهم ۱۲ درصدی از تصادفات جاده‌ای دارد.

با این وجود برخی افراد بدون در نظر گرفتن ۱۳ برابر شدن تعداد خودروها و کاهش تلفات جاده‌ای طی دو دهه اخیر، اصرار دارند خودروهای تولید داخل را که طی یک دهه اخیر برای ارتقای آنها تلاش‌های بسیاری صورت گرفته عامل اصلی تلفات جاده‌ای جلوه دهند.

به طور مثال بعضا عنوان می‌شود خودروهای داخلی با وجود سهم ۸۸ درصدی از کل خودروهای شماره‌گذاری شده سهم ۹۰ درصدی در تصادفات دارند. یعنی خودروهای داخلی دو درصد بیش‌تر از خودروهای خارجی در تصادفات جاده‌ای سهم دارند. این در حالی است که در این اظهارنظرها اشاره‌ای به لزوم از رده خارج کردن خودروهای فرسوده نشده است.

طی دو دهه گذشته با وجود سیر صعودی تعداد وسایل نقلیه در حال تردد در کشور (شامل خودروهای سواری، تجاری و موتورسیکلت) با کاهش معنی‌دار میزان تلفات جاده‌ای روبه‌رو بوده‌ایم و این موضوع از اثربخشی نسبی عوامل بازدارنده تلفات از قبیل فرهنگ‌سازی (نظیر استفاده از کمربند ایمنی)، بهبود کنترل‌های جاده‌ای، ارتقای استانداردها و سطح کیفی خودروهای تولیدی، گسترش بزرگراه‌ها و بهبود ایمنی راه‌ها در کشور حکایت دارد.

بر اساس یک تحقیق عامل ۸۲ درصد تصادفات چهار عامل سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز، توجه نکردن به جلو، خستگی و خواب‌آلودگی است.

از سوی دیگر نیمی از تلفات تصادفات رانندگی در ایران مربوط به راکبان موتورسیکلت و عابران پیاده است. اما به آن اندازه که بر عامل خودرو توجه می‌شود و حتی شاهد برجسته کردن نقش آن در کشور هستیم به سایر عوامل پرداخته نشده است.

بر اساس منطق ماتریس هادون که به بررسی مهم‌ترین عوامل بروز تصادفات می‌پردازد از ۲۰ عامل مربوط به قبل از حادثه رانندگی ۱۷ عامل به خطای انسانی، فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی مربوط می‌شود و تنها سه عامل تصادفات به تجهیزات خودرو برمی‌گردد.