به گزارش خبرنگار خودرونامه، سال‌هاست خودروسازان وابسته به دولت به دلیل اعمال سیاست قیمت گذاری دستوری با زیان تولید مواجه هستند. البته به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، نمی‌توان همه زیان خودروسازان را ناشی از این سیاست دانست، زیرا مسائل دیگری مانند سوء مدیریت و سیستم مالی ناکارآمد نیز در رخ دادن این اتفاق دخیل هستند. بنابر آخرین آمار رسمی، ایران خودرو و سایپا روی هم رفته تا پایان شهریور امسال بالغ بر ۱۶۴ هزار میلیارد تومان زیان انباشته به ثبت رسانده‌اند. طبعاً تا وقتی قیمت گذاری دستوری ادامه داشته باشد، امیدی به جبران این زیان هنگفت نیست.

این البته در حالی است که وزارت صمت طی چند هفته گذشته نگاهی ویژه به این مسئله داشته و حتی راهکارهایی را نیز برای خروج خودروسازان از زیان در نظر گرفته است. در جلسه‌ای که چند هفته پیش بین وزارت صمت، خودروسازان و قطعه سازان برگزار شده، توافقاتی میان طرفین بابت حل چالش زیاندهی دو خودروساز بزرگ و همچنین پرداخت مطالبات قطعه سازان صورت گرفته است. یکی از این توافقات، فروش مازاد خودروسازان در حاشیه بازار است. بر این اساس، اگر ایران خودرو و سایپا هر کدام حداقل ۶۰ هزار دستگاه مازاد بر تعهدات خود تولید کنند، می‌توانند آنها را در حاشیه بازار به فروش برسانند.

 منظور از حاشیه بازار این است که قیمت کارخانه ای خودروها پنج درصد زیر نرخ بازار تعیین می‌شود. هرچند شورای رقابت فعلاً با این طرح موافقت نکرده و تا وقتی موافقت این شورا اخذ نشود، امکان اجرای آن وجود ندارد، اما به هر حال این احتمال هست که این هفته و طبق آنچه معاون حمل و نقل وزارت صمت گفته، تصمیم نهایی در این مورد گرفته شود. ممکن است تصمیم نهایی، صدور مجوز فروش 120 هزار دستگاه خودرو در حاشیه بازار باشد.

اگر فرض را بر این بگذاریم که فروش ۱۲۰ هزار دستگاه خودرو در حاشیه بازار اجرایی شود، این پرسش پیش می‌آید که آیا روش مورد نظر می‌تواند خودروسازان را از ورطه زیاندهی نجات دهد؟

فروش ۱۲۰ هزار دستگاه خودرو در حاشیه بازار (البته در صورتی که متقاضی برای این تعداد وجود داشته باشد) به طور قطع نقدینگی مناسبی را در اختیار خودروسازان قرار می‌دهد. از طرفی، به دلیل آنکه قیمت‌ها نزدیک به بازار تعیین می‌شوند، طبعاً دیگر زیانی در کار نیست و سود کلانی نیز از بابت نصیب‌ها ایران خودرو و سایپا خواهد شد.

این در حالی است که اگر قرار باشد همچنان سیاست قیمت گذاری دستوری اجرایی شود، طبعاً خودروسازان کماکان در مسیر زیاندهی حرکت خواهند کرد.

البته این نکته رو نباید فراموش کرد که در بخشی دیگر از توافق وزارت صمت و خودروسازان و قطعه سازان، فرمول قیمت گذاری خودرو تغییر کرده است. بر این اساس، تعیین قیمت خودرو بر عهده سازمان حمایت است و وزارت صمت قیمت ها را ابلاغ می‌کند، بنابراین شورای رقابت دیگر نقش مستقیمی در قیمت گذاری ندارد.

طبق این فرمول، قیمت کارخانه ای خودروها از جمع هزینه تولید به علاوه 2.5 درصد سود به دست می‌آید. اجرایی شدن این فرمول، به خروج خودروسازان از زیان تولید منجر خواهد شد، اما به این معنا نیست که زیان انباشته آنها به این زودی‌ها جبران می شود.