آن‌طور که سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری عنوان کرده، این معاونت به دنبال طراحی خودروهای مدرن و ارزان با استفاده از ظرفیت‌های داخلی است. اما آیا امکان تحقق چنین وعده ای وجود دارد؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید دید منظور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری از "ارزان" چیست؟

مسئله بسیار مهم در پروژه "خودرو ارزان" تفاوت دید شهروندان با خودروسازان بر سر میزان قیمت است. به عبارت بهتر، مفهوم "ارزانی" در ذهن شهروندان متفاوت از آن چیزی است که در فکر خودروسازان و همین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می گذرد. ایرانی ها وقتی خودرویی مانند پراید زیر هفت میلیون قیمت داشت نیز آن را گران و خودروسازان را گرانفروش می دانستند، آن هم در حالی که شرکت تولید کننده اش می گفت این محصول را زیر قیمت می فروشد. به نظر می رسد سطح کیفی نامناسب خودروهای داخلی و مقایسه آنها با محصولات خارجی، دلیل اصلی ذهینت ایرانی ها مبنی بر گران بودن محصولات صنعت خودرو کشور است. در واقع آنها معتقدند قیمت و کیفیت محصولات صنعت خودرو کشور با یکدیگر همخوانی ندارد و خودروهای داخلی ارزش پولی که بابت آنها پرداخت می شود را ندارند. در نقطه مقابل اما خودروسازان نه تنها زیر بار اتهام گرانفروشی نمی روند، بلکه می گویند محصولات خود را ارزان (زیر قیمت تمام شده) در اختیار مشتریان می گذارند. حرف آنها این است که هزینه تولید در خودروسازی بسیار بالاست و با توجه به سیاست نرخگذاری دستوری، قیمت فعلی محصولات (قیمت کارخانه ای) غیر واقعی و کمتر از هزینه تولید آنها است. با توجه به این مسائل، اگر قرار است خودرویی به اصطلاح ارزان در کشور تولید شود، ابتدا باید شهروندان و خودروسازان به یک مفهوم مشترک از "ارزانی" دست پیدا کنند تا بعدا اگر چنین محصولی تولید شد، قیمت آن چالش برانگیز نشود. نکته مهم دیگر در مورد تولید خودرو ارزان، مسئله "کیفیت" است. هرچند قیمت از اهمیت بالایی در "خودرو" برخوردار است، با این حال نباید کیفیت قربانی آن شود. این در حالی است که طراحی و تولید خودرویی که بتواند همین استانداردهای 85 گانه داخلی را نیز پاس کند و کیفیتی حداقلی داشته باشد، هزینه تولید پایینی نخواهد داشت. در حال حاضر ارزان ترین خودرو داخلی تیبای معمولی است که اگرچه قیمت کارخانه ای آن کمتر از 80 میلیون تومان در نظر گرفته شده، با این حال سایپا تولیدکننده آن می گوید هزینه تولید این محصول بالاتر از اینهاست. با ملاک قرار دادن تیبا2، محصولی که قرار است تحت عنوان "خودرو ارزان" تولید شود، حداقل قیمتی حدود 80 میلیون تومان خواهد داشت، البته به شرط تثبیت هزینه تولید تا زمان عرضه محصول موردنظر. ازآنجاکه هزینه تولید خودرو معمولا روندی صعودی دارد، بعید به نظر می رسد محصول موردنظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با چنین قیمتی عرضه شود، که اگر هم بشود، در ذهن ایرانی ها "ارزان" نخواهد بود.