خودرونامه/ بررسی آخرین آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان میدهد تصویر تولید خودروهای سنگین در کشور دوگانه و نامتوازن است؛ در حالی که تولید کامیون کشنده در سال جاری رشد بیش از ۵۰ درصدی را تجربه کرده، تولید اتوبوس با تحقق کمتر از ۴۰ درصد برنامه سالانه، همچنان با چالشهایی چون وابستگی به واردات، محدودیت ارزی و ضعف مشوقهای دولتی مواجه است؛ وضعیتی که مستقیماً نوسازی ناوگان فرسوده حملونقل عمومی را تحت تأثیر قرار داده است.
"خودرونامه" ۱۰ واقعیت درباره تولید اتوبوس و کامیون را در کشور استخراج کرده است.
۱. شکاف جدی بین برنامه و عملکرد تولید اتوبوس
برای سال جاری تولید ۱٬۵۰۰ دستگاه اتوبوس هدفگذاری شده بود، اما تا زمان گزارش فقط حدود ۵۸۰ دستگاه تولید شده که نشاندهنده تحقق کمتر از ۴۰ درصد برنامه است.
۲. وابستگی تولید اتوبوس به واردات قوای محرکه
یکی از گلوگاههای اصلی تولید، وابستگی به واردات قوای محرکه است که مستقیماً تولید داخل را به تأمین ارز و واردات وابسته کرده است.
۳. محدودیت ارزی عامل کندی تولید
اگرچه برای حدود ۵۰۰ دستگاه دیگر تأمین ارز انجام شده، اما فاصله میان تأمین ارز و تولید نهایی، روند تحقق برنامه را کند کرده است.
۴. اتکای همزمان به واردات و تولید داخلی
سیاست وزارت صمت ترکیبی است؛ دو هزار دستگاه واردات اتوبوس بینشهری، یکهزار و پانصد دستگاه تولید داخل، که در مجموع هدف ۳٬۵۰۰ دستگاه برای نوسازی ناوگان بوده است.
۵. عدم تحقق برنامه نوسازی ناوگان فرسوده
با وجود وجود حدود ۶٬۰۰۰ دستگاه اتوبوس فرسوده در کشور، عدم تحقق برنامه تولید و واردات موجب شده امکان نوسازی حتی نیمی از ناوگان فرسوده نیز از دست برود.
۶. نوسازی ناوگان اتوبوس نیازمند حمایت و مشوق دولتی است
تأمین اتوبوس دارای مصوبه هیئت دولت است و بدون مشوقها و شرایط خاص، امکان تحقق اهداف نوسازی وجود ندارد.
۷. وضعیت نامتوازن تولید در بخشهای مختلف خودروهای سنگین
در حالی که تولید اتوبوس با چالش مواجه است، تولید کامیون کشنده با رشد بیش از ۵۰ درصدی به بیش از ۱۹٬۰۰۰ دستگاه رسیده است.
۸. موفقیت سیاست اسقاط در واردات کامیون
واردات کامیون در سال جاری منوط به اسقاط کامیون فرسوده شده که نشاندهنده اجرای یک سیاست تنظیمی موفق در این بخش است.
۹. ثبت سفارش گسترده برای واردات کامیون
برای واردات ۱٬۸۰۰ دستگاه کامیون ثبت سفارش انجام شده که بیانگر فعال بودن مسیر واردات در این بخش است، برخلاف اتوبوس.
۱۰. عدم تعادل سیاستی بین اتوبوس و کامیون
در حالی که برای کامیون سیاستهای مؤثر (اسقاط، واردات، رشد تولید) اجرا شده، بخش اتوبوس همچنان با کمبود تولید، وابستگی وارداتی و ضعف مشوقها مواجه است.
