• گروه مطلب:
  • کد مطلب:69570
  • زمان انتشار:سه شنبه 14 اسفند 1403-12:7
کرمان‌موتور 30 ساله شد

اواخر دهه ۶۰ و دورانی که خودروسازی ایران روی کاکل شرکت‌های بزرگ دولتی می‌چرخید، مجموعه‌ای خصوصی سر برآورد تا ضمن تبدیل شدن به قطب سوم صنعت خودرو، در قامت رقیبی قابل احترام برای ایران‌خودرو و سایپا ظهور پیدا کند. صحبت از گروه خودروسازی کرمان خودرو است، شرکت بزرگ بخش‌خصوصی که سال‌هاست با چند زیرمجموعه در صنعت خودروی کشور فعالیت دارد.
جوان اول خودروسازی ایران
به گزارش خودرونامه، کرمان خودرو هرچند با هدف تبدیل شدن به قطب جدید خودروسازی ایران تشکیل شد و در مقاطعی نیز خوب پیش رفت، اما تا امروز نتوانسته به این هدف بزرگ خود دست پیدا کند. پیش از آنکه به حال و روز این روزهای کرمان خودرو بپردازیم، ابتدا تقویم ۳۰ ساله این شرکت را ورق می‌زنیم و مروری می‌کنیم آنچه را که بر کرمانی‌های صنعت خودرو در این سال‌ها گذشته است. گروه کرمان خودرو در زمستان ۱۳۶۹ و در دورانی که مسوولان کرمانی به فکر توسعه اقتصادی شهر خود افتاده بودند، تاسیس شد.
سه سال قبل‌تر، موسسه‌ای با نام خیریه مولی‌الموحدین علی‌ابن ابیطالب در استان کرمان تاسیس شد، موسسه‌ای که بعدها سنگ بنای شرکت‌های مشهوری را در بخش اقتصادی و صنایع کشورگذاشت. هواپیمایی ماهان، شرکت قطارهای مسافربری جوپار و کرمان خودرو از جمله فرزندان موسسه مولی‌الموحدین کرمان به شمار می‌روند که حالا هر کدام برای خود سری در میان سرها دارند.
شروع کار کرمان خودرو اما با واردات محصولی کره‌ای به نام «دوو سی‌یلو» بود که اتفاقا با استقبال خوبی از سوی مشتریان روبه‌رو شد. این خودرو همان طور که از نامش بر می‌آید، به دوو موتورز کره تعلق داشت و کرمان خودرو توانست با واردات آن در دوران انحصار شرکت‌های دولتی، هم تنوعی به بازار بدهد و هم شروع نسبتا پرقدرتی داشته باشد.
کرمان‌خودرو که نمی‌خواست یک واردکننده باشد، تصمیم گرفت دوو سی‌یلو را با توجه به استقبال ایرانی‌ها از آن، مونتاژ کند. در این راستا، کرمان خودرو اوایل دهه ۷۰ پروژه ساخت کارخانه‌های خود را در محلی محروم که حالا با نام «منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید» شناخته می‌شود، آغاز کرد. با اتمام این پروژه در اواخر سال ۱۳۷۳، اولین شرکت زیرمجموعه کرمان خودرو با نام «کرمان موتور» متولد و حدودا یک سال و نیم بعد مونتاژ دوو سی‌یلو در آن آغاز شد.

در اواخر دهه ۷۰ اما کرمان موتور محصول کره‌ای دیگری به نام ماتیز را به ایران آورد، خودرویی کوچک که قرار بود با پراید و پیکان رقابت کند. کرمانی‌های صنعت خودرو تا اوایل دهه ۸۰ روی ابرها سیر می‌کردند و می‌رفتند تا کم‌کم به رقیبی جدی برای ایران خودرو و سایپا تبدیل شوند، با این حال اتفاقی که هزاران کیلومتر آن طرف‌تر رخ داد، شوکی بزرگ به آنها وارد کرد. در بین این همه شرکت خودرویی، جنرال موتورز آمریکا دست روی دوو کره گذاشت و با خرید سهام آن، کرمان خودرو را به دردسر بزرگی انداخت. ازآنجاکه دوو دیگر به جنرال موتورز تعلق داشت و قوانین داخلی آمریکا (و ایران) اجازه فعالیت شرکت‌های آمریکایی در ایران را نمی‌داد، کرمان موتور شریک چشم بادامی‌اش را از دست داد تا فصل جدید زندگی‌اش این بار با چینی‌ها آغاز شود.

کرمان موتور پس از خداحافظی دوو، چاره را در مشارکت با چینی‌ها دید و از همین رو طی سال ۸۶ قرارداد همکاری مشترک خود را با لیفان موتورز (خودروساز ناشناخته چینی در آن دوران) امضا کرد. در اواسط دهه ۸۰، چینی‌های تازه به دوران رسیده در خودروسازی، به دنبال بازارهایی می‌گشتند که محصولات خود را به نوعی تست کنند و برای آنها، کجا بهتر از ایران؟ در آن مقطع، خودروهای چینی زیادی روانه ایران شدند که اتفاقا کرمان خودرو میزبان اصلی آنها بود. علاوه بر اینکه کرمان موتور پس از رفتن دوو، به تولید لیفان (در مدل ۵۲۰) روی آورد، دیگر زیرمجموعه صنایع خودرو کرمان یعنی «بم خودرو» نیز مجبور شد با چشم بادامی‌ها وارد همکاری شود. این شرکت در سال ۸۲ تاسیس و شروع کارش با مونتاژ محصولی از خودروساز بزرگ جهان (فولکس واگن) به نام «گل» طی سال ۸۴ بود. بم خودرو روزگار خوبی را با فولکس گل می‌گذراند، اما مشکلات تامین قطعه در میانه‌های دهه ۸۰ یقه‌اش را چسبید و سبب شد «گل» نیز مانند دوو از ایران برود.

در نهایت بم خودرو که در افق برنامه‌هایش تولید محصولات جدید فولکس واگن را هم پیش‌بینی کرده بود، استراتژی خود را تغییر داد به موج مونتاژ خودروهای چینی پیوست. محصولی که بم خودرویی‌ها جانشین فولکس گل کردند، «لوبو» نام داشت، خودرویی کوچک که استقبال چندانی از آن نشد و خیلی زود به کشورش برگشت. بم خودرو مدت‌ها به دلیل آنکه محصولی برای تولید نداشت، عملا از عرصه خودروسازی کشور حذف شد، اما در نهایت با خودروسازی چینی (جیلی) به توافق رسید و مجوز مونتاژ یکی از مدل‌های این شرکت را گرفت.

در کنار بم خودرو و کرمان موتور، شرکت دیگری نیز از دل گروه خودروسازی کرمان بیرون آمد که «راین خودرو» نام داشت. این شرکت نیز در سال ۸۲ تاسیس و در شروع کار به سراغ هیوندایی موتورز رفت و مونتاژ برخی محصولات این خودروساز کره‌ای را بر عهده گرفت. طی سال ۸۳، راین خودرو اولین سری از محصولات هیوندایی را به نام «ورنا» تولید و تحویل مشتریان داد و یک سال بعد نیز مونتاژ «آوانته» را آغاز کرد.

تولید این دو محصول کره‌ای تا سال ۹۰ در راین خودرو ادامه داشت، اما با تغییر استراتژی هیوندایی و مختل شدن تامین قطعات، آوانته و ورنا نیز از گروه خودروسازی کرمان خداحافظی کردند. راین خودرو بسان دیگر خودروسازان بخش‌خصوصی کشور، در آن مقطع چاره‌ای نداشت جز اینکه به سراغ چینی‌ها برود، که رفت. حاصل همکاری این شرکت با خودروسازان چینی، تولید محصولی به نام «ولکس» و بعدها، V۵ بود. V۵ به نوعی مدل ایرانی ولکس بود و راین خودرو قصد داشت با تولید و عرضه آن، بار دیگر نام خود را در بازار خودرو مطرح کند، اما استقبال چندانی از این محصول نشد. از همین رو پس از آنکه توافق هسته‌ای و برجام بین ایران و کشورهای ۱+۵ امضا شد، راین خودرو قصد داشت بار دیگر همکاری با هیوندایی را از سر بگیرد، اما زور برادر بزرگترش (کرمان خودرو) چربید و خودروساز کره‌ای مونتاژ برخی محصولاتش را به این شرکت سپرد.

هیوندایی آی۱۰، هیوندایی آی‌۲۰، هیوندایی النترا و هیوندایی اکسنت، محصولاتی بودند که در پسابرجام مهمان کرمان موتور شدند، اما با تحریم خودروسازی ایران در سال ۹۷، مونتاژ آنها به تدریج افت کرد و سرانجام متوقف شد. کرمان موتور البته در کنار هیوندایی، از محصولات چینی لیفان و جک نیز پذیرایی کرد که در این بین، تولید لیفان متوقف شده، اما جک همچنان مهمان کرمانی‌ها است.

این روزها اما اخبار خوشی از کرمان خودرو به گوش می‌رسد که نشان می‌دهد ریل‌های داخلی‌سازی در این شرکت در حال نصب هستند، داستانی که محور آن محصولی به نام ایگل است.

کرمان موتور در حال حاضر سبد محصول متنوعی دارد که در آن، سواری، پیکاپ و البته محصولات برقی به چشم می آیند. 

منبع: دنیای اقتصاد


نظر تایید شده:0

نظر تایید نشده:0

نظر در صف:0

.