آمار تولید و فروش خودروسازان در هشت ماه امسال که در سامانه کدال منتشر شده، نشان می‌دهد هر سه خودروساز بزرگ کشور از ابتدای سال جاری تا انتهای آبان‌ماه نسبت به مدت مشابه سال گذشته میزان فروش کمتری داشتهاند.
بر اساس این آمار در هشت ماه سال جاری سه خودروساز بزرگ کشور در مجموع ۶۳۶هزار و ۲۰۹ دستگاه محصول به فروش رسانده‌اند. این در حالی است که این رقم برای مدت مشابه سال گذشته ۷۲۰هزار و ۹۶۱ دستگاه بوده است.
بنابراین غول‌‌های خودروسازی ایران در هشت ماه امسال ۸۴هزار و ۷۵۲ دستگاه محصول کمتری را به فروش رسانده‌اند که نشان از افت بیش از ۱۳درصدی نسبت به هشت ماه سال ۱۴۰۱ دارد.
بر اساس این آمار، نسبت فروش به تولید خودروسازان نیز افت داشته است. در هشت ماه سال ۱۴۰۱ سه خودروساز بزرگ کشور حتی بیشتر از تولید خود در آن بازه فروخته بودند که نشان می‌داد آنها برای فروش به سراغ بخشی از دپوی خود هم رفته بودند. از ابتدای سال گذشته تا انتهای آبان همان سال خودروسازان بزرگ کشور ۶۶۹هزار و ۹۳ دستگاه خودرو تولید کرده بودند، اما فروش آنها ۷۲۰هزار و ۹۶۱ دستگاه بوده است.
این آمار، نسبت فروش به تولید برای این خودروسازان را به ۱۰۳درصد می‌رساند. امسال اما میزان فروش خودروسازان از میزان تولید آنها کمتر شد. طبق آمار، سه خودروساز بزرگ کشور در هشت ماه امسال ۶۴۷هزار و ۹۹۵ دستگاه خودرو تولید کرده‌اند، اما از این میزان ۶۳۶هزار و ۲۰۹ دستگاه را به فروش رسانده‌اند. بنابراین در مدتزمان مذکور نسبت فروش به تولید این محصولات ۹۸درصد بوده است.
دلایل افت فروش خودروسازان
افت فروش خودرو در حالی است که دو مرحله فروش بزرگ خودرو را پشت سر گذاشته‌ایم (یک مرحله در انتهای سال گذشته بوده و یک مرحله نیز در اردیبهشت‌ماه امسال اجرایی شد). افت فروش ثبت‌شده در آمار و اطلاعات شرکت‌های بزرگ خودروساز در سامانه کدال در عین این دو مرحله پیش‌فروش بزرگ خودرو نشان می‌دهد که اجرای فروش یکپارچه نتوانسته باعث شود که خودروسازان محصولات خود را با سرعت بیشتری به دست مشتریان برسانند. این روند می‌تواند حاوی پیام هشداری باشد که اگر سرعت فروش خودرو با همین منوال ادامه پیدا کند، احتمالا تعهدات معوق زیادی برای خودروسازان ایجاد خواهد شد.
البته تا حد زیادی می‌توان گفت که این افت فروش ناخواسته نبوده و خودروسازان طی ماه‌های گذشته سعی داشتند که محصولات خود را تا زمان اعلام رشد رسمی قیمت محصولاتشان دپو کنند. در واقع بعد از ۱۸ماه فریز قیمتی خودرو که از آذرماه ۱۴۰۰ آغاز شد، خودروسازان متحمل زیان‌های انبوهی شدند و این موضوع سبب شد رشد ۱۰ تا ۴۹درصدی قیمت که اردیبهشت‌ماه امسال توسط شورای رقابت اعلام شد، نتواند رضایت کامل تولیدکنندگان خودرو را به همراه داشته باشد.
آنها معتقد بودند که این میزان افزایش به هیچ عنوان متناسب با تورمی که در این مدتزمان ایجاد شده نیست. با‌این‌حال به صورت غیررسمی (مسیری غیر از روال رسمی افزایش قیمت) برخی از محصولات آنها عملا رشد قیمت را تجربه کردند. این اتفاق از مسیر عرضه خودروهای به اصطلاح جدید رخ داد که با اضافه کردن چند آپشن توانستند عملا به بخشی از خواسته خود - افزایش قیمت - برسند.
با همه اینها، کمبود نقدینگی کار را برای خودروسازان سخت کرده است. طبق اطلاعات شامخ که توسط اتاق بازرگانی ایران منتشر می‌شود و همچنین بنابر آمار پژوهشکده پولی و بانکی، خودروسازان در مرداد‌ماه و شهریور‌ماه امسال اقدام به دپوی خودرو کردند، به امید آنکه شورای رقابت با رشد رسمی قیمت خودرو موافقت کند. با‌این‌حال شورای رقابت با این موضوع موافقت نکرد.
در ادامه نیز نهادهای نظارتی مانند سازمان بازرسی کل کشور به موضوع دپوی خودرو ورود کردند و در مهر و آبان خودروسازان شروع به عرضه محصولات دپوشده کردند. بر همین اساس است که ایران‌خودرو و سایپا در آبان‌ماه نسبت به ماه ابتدایی پاییز فروش بیشتری داشتهاند؛ به طوری که آبی‌پوشان جاده‌مخصوص در آبان‌ماه ۳۵درصد بیشتر از ماه پیش از آن محصولات خود را به فروش رسانده‌اند و سایپا نیز در همین مدتزمان ۴.۶درصد فروش بیشتری داشته است.
جزئیات تولید و فروش خودرو
هر سه خودروساز بزرگ کشور در هشت‌ماهه سال جاری فروش کمتری نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشتند. برای شروع به سراغ ایران‌خودرو برویم. این خودروساز بزرگ کشور از ابتدای سال جاری تا انتهای آبان‌ماه ۳۴۱هزار و ۳۰۶ دستگاه خودرو تولید کرده است، اما فروش محصولات این تولیدکننده خودرو به ۳۴۲هزار و ۳۶۰ دستگاه می‌رسد؛ بنابراین ایران‌خودرو هزار و ۵۴ دستگاه بیشتر از آنچه در سال جاری تولید کرده به فروش رسانده است.
باید توجه کرد که فروش این خودروساز در مدت مشابه سال ۱۴۰۱، ۳۷۵هزار و ۴۴۰ دستگاه بوده است. بنابراین این شرکت در این مدتزمان ۳۳هزار و ۸۰دستگاه، معادل ۹درصد، کمتر فروش داشته است. نسبت فروش به تولید ایران‌خودرو نیز در هشت‌ماهه امسال ۱۰۰.۳درصد بوده که نشان می‌دهد ۰.۳درصد بیشتر از تولید خود فروخته است.
اما آمار ماهانه این شرکت نشان از رشد قابل‌توجه در فروش خودرو داشته است. ایران‌خودرو در مهرماه امسال ۴۰هزار و ۶۵۳ دستگاه خودرو فروخته بود که این رقم در آبان به ۵۵هزار و ۳۵ دستگاه رسیده است و نشان از رشد ۱۴هزار و ۳۸۲دستگاهی و ۳۵درصدی دارد. سایپا اما در هشت ماه امسال کمتر از تولید خود فروخته است.
از ابتدای سال جاری تا انتهای آبان سایپایی‌ها ۲۳۳هزار و ۱۴۷ دستگاه خودرو تولید کرده‌اند اما از این میزان ۲۲۲هزار و ۴۶۱ دستگاه را به فروش رسانده‌اند که آمار ۹۵درصدی را برای نسبت فروش به تولید آنها رقم زده است.
در هشت ماه سال ۱۴۰۱ فروش سایپا ۲۵۳هزار و ۳۵۱ دستگاه بود که نشان می‌دهد در هشت ماه امسال، این شرکت ۱۲درصد، معادل ۳۰هزار و ۸۹۰ دستگاه، کمتر از مدت مشابه سال گذشته فروش داشته است. همچنین سایپا نیز در آبان‌ماه فروش بیشتری نسبت به مهر داشته است. فروش این خودروساز از مهر تا آبان هزار و ۱۹۴ دستگاه، معادل ۴.۶درصد، رشد را نشان می‌دهد و از ۲۵هزار و ۵۴۶ دستگاه به ۲۶هزار و ۷۴۰ دستگاه رسیده است.
پارس‌خودرو اما چه در آمار ماهانه و چه در آمار تجمعی افت فروش را ثبت کرده است. سومین خودروساز بزرگ کشور در هشت‌ماهه سال جاری ۷۱هزار و ۳۸۸ دستگاه خودرو را به فروش رسانده است، این در حالی است که این آمار برای مدت مشابه سال گذشته ۹۲هزار و ۱۷۰ دستگاه بود. بنابراین در این مدت زمانی پارس‌خودرو ۲۰هزار و ۷۸۲ دستگاه، معادل ۲۰درصد، کمتر فروش داشته است.
برخلاف ایران‌خودرو و سایپا، پارس خودرو در آمار ماهانه نیز کاهش را نشان می‌دهد، به طوری که در مهرماه این خودروساز ۹هزار و ۱۳۸دستگاه خودرو فروخته بود اما در آبان این رقم به شش‌هزار و ۸۲۹ دستگاه رسید که حاکی از افت ۲۵درصدی این خودروساز در آمار فروش ماهانه است.
منبع: دنیای اقتصاد
