بیست و نهم دی ماه در تقویم کشور به نام "هوای پاک" سند خورده و هر سال در این روز با انبوهی از اظهارنظرها، طرح ها، پیشنهادات و راهکارهایی برای کاهش آلودگی مواجه می شویم که معمولا ره به مرحله اجرا نمی برند.

کلانشهرهای ایران سال هاست با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می کنند، معظلی که به خصوص در زمستان بیشتر لمس می شود و کار را به تعطیلی مدارس و ادارات می کشاند.

طی چند سال گذشته با سرد شدن هوا و رخ دادن پدیده وارونگی که به افزایش غلظت آلاینده های خطرناک (به خصوص ذرات معلق) می انجامد، کلی جلسه تشکیل و انبوهی نقد و نظر کارشناسانه مطرح و هر نهادی تقصیر این ماجرا را به گردن دیگری می اندازد و دست آخر نیز با عبور مقطعی از بحران و بارش برف و باران، همه چیز به دست فراموشی سپرده می شود.

روز هوای پاک هم که فرا می رسد، سر و ته داستان با چند برنامه و سخنرانی و رونمایی هم می آید و کمی بعد همه یادشان می رود تا همین چند هفته و چند روز قبل در دل آلودگی تنفس می کردند.

در بین مسائل و چالش هایی که در دوران آلودگی مطرح می شود، همواره "خودرو" نقش محوری دارد و کارشناسان و تصمیم سازان از آن به عنوان اصلی ترین دلیل سیاهی هوا یاد می کنند.

همچنین در بخش راهکارها نیز تاکید ویژه همه روی اسقاط خودروهای فرسوده است، خودروهایی که چندین برابر غیر فرسوده ها سوخت مصرف و آلودگی تولید می کنند.

با این حال اما در این سال ها اقدامی جدی در راستای حل این معضل انجام نشده و چند میلیون خودرو و موتورسیکلت فرسوده راحت و آزاد در جاده ها و خیابان های کشور تردد می کنند و کسی هم مانع شان نمی شود.

اتفاقا هر ساله با فرا رسیده روز هوای پاک، بحث خروج و جایگزینی خودروهای فرسوده با تاکید بیشتری مطرح می شود و همه (از سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت کشور گرفته تا خودروسازان) بر لزوم آن تاکید می کنند.

با این حال کمی بعد همه یادشان می رود که میلیون ها منابع متحرک فرسوده در کشور جولان می دهند و هر سال که می گذرد، یک سال به سن فرسودگی آنها و دیگر خودروها اضافه می شود.

با وجود آنکه ثابت شده فرسوده ها (اعم از موتروسیکلت و خودروهای سبک و سنگین) نقش اصلی را در آلودگی هوای کلانشهرهای کشور دارند، اما توجه چندانی به اسقاط آنها نمی شود و فرسوده ها کماکان در حال بلعیدن سوخت و سیاه کردن هوا هستند.

آیا وقت آن نرسیده که یکبار برای همیشه و با یک برنامه ریزی جامع و کامل، پرونده خودروهای فرسوده را بست و این منابع اصلی آلایندگی را کنار گذاشت؟