به گزارش خبرنگار خودرونامه، اینکه واردکنندگان ملزم به عرضه خودروها در بورس هستند و سود و تعرفه شان نیز شناور در نظر گرفته شده، از جذابیت واردات برای بسیاری از فعالان این عرصه کاسته و شهروندان نیز این مسائل را مانعی بر سر راه وارداتی قوی و رقابت آور می دانند.

طبق آنچه در آیین نامه واردات خودرو آمده، "خودروهای وارداتی صرفا دربورس کالا عرضه می‌شوند، منتها تعرفه و سود واردکننده یکسان و ثابت نخواهد بود. طبق این بند از آیین نامه همچنین کارگروهی با مسئولیت وزارت صنعت، معدن وتجارت و عضویت وزارت اموراقتصاد و دارایی و سازمان برنامه و بودجه کشور، موظف است نرخ سود بازرگانی خودروهای وارداتی برحسب ارزش (فوب) را به گونه‌ای تأمین کند که مابه‌التفاوت قیمت پایه با قیمت پایانی دربورس کالا، معادل سود عادلانه باشد. کارگروه مذکور مجاز به تعیین علی‌الحساب سود بازرگانی در زمان ترخیص و تعیین سود بازرگانی قطعی در زمان فروش است.

با توجه به این بند از آیین نامه، از همین ابتدا مشخص نیست چه تعرفه ای برای خودروها لحاظ خواهد شد و این موضوع سردرگمی واردکنندگان و مشتریان را به دنبال داشته و دارد.  

از همین رو با اعلام آیین نامه واردات خودرو، انتقادات زیادی به برخی بندهای آن به خصوص همین بند مربوط به تعرفه وارد شد، زیرا بر خلاف روند قبلی، رقم آن ثابت و مشخص نیست و در مرحله نخست بناست به صورت علی الحساب محاسبه شود.  چهار سال و اندی از ممنوع شدن واردات خودرو گذشته و در این مدت منحنی قیمت در بازار به خصوص در بخش مدل های خارجی به شدت صعود کرده است. ممنوعیت واردات البته یکی از دلایل رشد قیمت در بازار خودرو محسوب می شود نه علت العلل، با این حال نظر کارشناسان و فعالان خودروسازی این است که با ازسرگیری ورود خودرو به کشور، قیمت به خصوص در بازار خارجی ها افت خواهد کرد. این در حالی است که با توجه به آیین نامه فعلی، امیدها برای وارداتی که بتواند قیمت ها را در سطح بالایی بشکند، کمرنگ کرده است.

مسئله دیگر اینجاست که شهروندان انتظار دارند به واسطه ازسرگیری واردات، تا حدی از انحصار بازار خودرو کشور کاسته شده و رقابتی اگرچه اندک در آن شکل بگیرد. از همین رو افکار عمومی توقع داشت آیین نامه ای شفاف و تا حد امکان غیر سختگیرانه برای واردات در نظر گرفته شود، اما آنچه دولت اعلام کرده مسیری پر پیچ و خم است که امکان دارد برای بسیاری از فعالان عرصه واردات جذاب نباشد. با وجود ابلاغ آیین نامه، فعالان عرصه واردات هنوز نمی دانند قرار است با چه تعرفه ای خودرو وارد کنند و از آن سو ملزم به عرضه خودروها در بورس کالا نیز هستند. همچنین سود واردات  نیز توسط نهادهای دولتی تعیین خواهد شد نه واردکنندگان.

با توجه به این مسائل به خصوص تعرفه خاکستری و شناور، به نظر می رسد امکان ایجاد رانت برای گروهی خاص از واردکننده ها به ویژه خودروسازان که آنها هم مجاز به واردات هستند، فراهم خواهد شد. از همین رو احتمالا نه افکار عمومی و نه بخشی از واردکنندگان چندان امیدی به آینده واردات ندارند، مگر اینکه دولت تغییراتی را در آیین نامه ایجاد و حداقل تکلیف تعرفه را مشخص کند.  

اتفاقا آیین نامه واردات با واکنش هایی منفی از سوی برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز مواجه شده و تعدادی از آنها خواستار تغییر مفاد آن شده اند. وزارت صمت نیز دیروز جلسه ای را با واردکنندگان برگزار کرده تا نظر آنها را در مورد آیین نامه جویا شود. این در حالی است که واردکنندگان می گویند نظر آنها در مورد واردات باید قبل از تدوین و ابلاغ آیین نامه پرسیده می شد نه حالا. به نظر می رسد اگر وزارت صمت تغییراتی را در آیین نامه واردات خودرو ایجاد نکند و از سختگیری ها و محدودیت هایش نکاهد، استقبال چندانی را از سوی بازیگران اصلی این حوزه نخواهد دید.