معمولا با بروز بحران آلودگی در کلانشهرهای کشور به ویژه پایتخت، انگشت اتهام اصلی به سمت خودروها و خودروسازان نشانه رفته و آنها به عنوان مقصران اصلی در این ماجرا معرفی می شوند. هرچند در کلیت این اتهام بخثی نیست و منبع اصلی آلاینده ها خودروها هستند و خودروسازان نیز از استانداردهای جهانی عقب مانده اند، اما کنترل درازمدت آلودگی، از چند مسیر کلی قابل دستیابی است. در این بین، ضعف قوانین (چه در بخش سیاستگذاری و چه در حوزه اجرا) نقش بسیار مهمی در بروز بحران آلودگی در کشور دارد و اگر نبود این ضعف، حالا این همه سرب و ذرات معلق راهی ریه شهروندان نمی شد.
بنبار آخرین آمارها، سهم منابع متحرک (به طور خاص خودروها) در بحران آلودگی کلانشهرهای کشور، بالغ بر 70 درصد است. در این بین، خودروهای سواری سهم کمتری در مقایسه با کامیون ها و اتوبوس ها در نظر گرفته شده است، به نحوی که برخی از سهم چهار درصدی سواری ها می گویند و برخی نیز رقم 11 درصد را مطرح می کنند. مشکل اصلی در روزهای آلوده پاییز و زمستان، به ذرات معلق مربوط می شود و این در حالی است که کامیون ها و اتوبوس های فرسوده (در مجموع) سهم بالاتری در مقایسه با سواری ها در تولید این ذرات دارند. البته اعداد و ارقام منتشره در گزارش های شهرداری ها و مطالعات دانشگاهی متفاوت است، به نحوی که در آمار ارائه شده از سوی شهرداری تهران، خودروهای سواری 4/1 درصد سهم در آلایندگی دارند، اما کامیون ها و اتوبوس ها و موتورسیکلت ها به ترتیب بالغ بر 22، 30 و 10 درصد در آلودگی هوا مقصرند. از آن سو اما تحقیقات دانشگاهی می گوید که خودروهای سواری سهمی بالای 16 درصد دارند و پس از آن، موتورسیکلت ها با سهم بیش 14 درصد رده بعدی را به خود اختصاص داده اند. کامیون ها و اتوبوس ها نیز در مجموع بیش از 23 درصد در آلودگی هوا مقصرند.
با توجه به هر دو آمار، به نظر می رسد راهکار برون رفت از بحران آلودگی هوا، بهتر است از دو مسیر سیاستگذاری در بخش تجهیز خودروها به استانداردهای جدید و همچنین اقدامات عملی در حوزه خروج خودروهای فرسوده دنبال شود. این دو مسیر البته با فرض استاندارد بودن بنزین مطرح می شود، چه آنکه اگر بنزین توزیعی بر خلاف اظهارات مسوولان نفتی از کیفیت مناسبی برخوردار نباشد، طبعا استانداردسازی آن باید در دستور کار قرار گیرد. 
در بخش سیاستگذاری اما می توان با تصویب قوانین و یا اصرار بر اجرای مصوبات مربوط به سیستم آلایندگی خودروها (به ویژه در قانون هوای پاک که بر ارتقای استاندارد آلایندگی خودروها تاکید دارد)، زمینه را برای تولید محصولات پاک تر فراهم کرد. از آن سو اما اسقاط خودروهای فرسوده به خصوص در بخش محصولات سنگین (اتوبوس و کامیون) نقش بسیار مهمی در کاهش آلودگی هوا خواهد داشت. خودروهای فرسوده به ویژه در مدل های به اصطلاح سنگین، چند و شاید چندین برابر غیر فرسوده ها سوخت مصرف کرده و آلایندگی تولید می کنند، بنابراین با اسقاط و جایگزینی آنها، هم در مصرف سوخت صرفه جویی می شود و هم از حجم آلایندگی کاسته خواهد شد.